انواع تسمه صنعتی
تسمه صنعتی چیست؟
تسمه صنعتی (Belt)، ابزاری صنعتی است که امروز در ماشین آلات سبک و سنگین، به هدف انتقال نیرو و یا انتقال مواد یا حتی در برخی از مواقع به جهت ایجاد زمانبندی در فرایندهای اجرای ماشین آلات صنعتی مورد استفاده قرار گرفته می‌شود. این ابزار در استانداردها از سایزهای مختلف بر اساس کارایی و متریال‌هایی که در ساخت آن استفاده می‌شود در انواع مختلف تولید می‌شوند.
انواع تسمه صنعتی برخی از مواقع به حالت حلقه باز با داشتن قابلیت برش در سایزهای مختلف به حالت جوش حرارتی تولید شده و یا در شرایط دیگر به حالت حلقه بسته که از یک شماره فنی مشخص برخوردار هستند تولید و مورد استفاده قرار گرفته می‌شوند
1. تسمه قاشقک (تسمه برزنتی)
اولین نوع تسمه صنعتی که به آن اشاره می‌شود تسمه برزنتی نام دارد. جنس این نوع از تسمه‌ها پارچه‌ای است و کاربری از آنها به در قالب تسمه الواتور برای انتقال مواد در صنایع مختلف بکار برده می‌شود. زمانی که به سطح این نوع از تسمه توجه می‌نماید خواهید دید که از نوعی قاشقک به شکل باکت که معمولا از جنس پلاستیکی هستند و در بعضی مواقع از جنس فلزی نیز تولید می‌شوند استفاده شده است
- تسمه نقاله
اگر قرار باشد در بین تسمه‌های صنعتی به یک نوع که از حساسیت کمتری برخوردار است اشاره کنیم، تسمه نقاله می‌تواند مورد خطاب قرار گیرد. این نوع از تسمه‌ها را به نام کانوایر نیز می‌شناسند و به جهت انتقال مواد بر روی نقاله‌های صنعتی نصب می‌شود
تسمه‌های نقاله عموما در سایز (عرض های 40 الی 120 سانتی متر) برش می‌خورد. جنس استفاده شده در این نوع از تسمه‌ها تلفیقی از لاستیک طبیعی و پلی اورتان میباشد و اگر در شرایطی قرار باشد میزان تنش وارد شده بر تسمه نقاله بیشتر شود، در تهیه آن از افزودنی‌های متفاوتی نیز استفاده می‌کند
از آنجایی که مواجهه با مواد شیمیایی می‌تواند کیفیت و طول عمر انواع تسمه صنعتی را خدشه دار کند، برای اینکه از این اتفاق جلوگیری شود، تسمه نقاله را در حالت داشتن یک پوشش ویژه در ماشین آلات صنعتی برای کاربرد مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌دهند
- تسمه انتقال قدرت
این نوع از تسمه‌ها بر روی فولی یا همان پولی متصل می‌شوند. کاربری از تسمه انتقال قدرت، شباهت زیادی با کاربرد تسمه وی بلت V-belt دارد. در کارگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی و یا غیر صنعتی، بیشتر تسمه‌های مورد استفاده قرار گرفته شده در گروه تسمه‌های انتقال قدرت شناخته می‌شود
- تسمه وی بلت (V_belt)
می‌توان تسمه وی بلت را نوعی از تسمه انتقال قدرت نامید. قدمت استفاده از این نوع تسمه در ماشین‌آلات صنعتی و یا غیر صنعتی که به همراه اتصال با پولی استفاده می‌شود، به بیش از یک قرن می‌رسد. تسمه وی بلت V belt از مشخصات و ویژگی‌های متفاوت و منحصر به فردی برخوردار است. این تسمه از اصطکاک مناسبی برخوردار بوده و برای ممانعت از لغزش‌های احتمالی بر روی پولی، انتخاب مناسبی است
از جهت دیگر در برابر کشش از مقاومت بالایی برخوردار است و برای جلوگیری از تغییر طول انتخاب این نوع تسمه مطلوب است. لازم به ذکر است که تسمه وی بلت از طول عمر بالایی نیز برخوردار است و این‌ها همه بخاطر نوع تولید و متریال استفاده شده در این تسمه میباشد
به خاطر نوع طراحی که در این تسمه‌ها استفاده شده است، می‌توانند از انعطاف حداکثری برخوردار باشند و وجود سرعت حرکتی در این تسمه می‌تواند مزیت مهمی برای این نوع از تسمه صنعتی در برابر دیگر نوع‌های موجود محسوب گردد
- تسمه تایمینگ (Timing belt)
در بین انواع تسمه صنعتی، شاید بتوان نوع حساس‌تر را به تسمه تایمینگ اختصاص داد. وظیفه تسمه تایمینگ تنظیم زمانبندی در فعالیت موتورهای احتراق به جهت گشوده شدن دریچه‌های سوخت و هوا میباشد. این نوع از تسمه، در عرض از دندانه‌های متفاوتی برخوردار است
برای اینکه در حین استفاده دچار افزایش طول بر اساس کشش و تنش‌های احتمالی قرار نگیرد، در آن از کوردهای فلزی استفاده شده است
در بازار، این نوع ابزار در حالت‌های تسمه تایمینگ باز و یا در حالت تسمه تایمینگ بسته برای مشتریان عرضه می‌شود. تسمه تایمینگ به طور ویژه بیشتر در موتورهای احتراق داخلی و یا صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار گرفته می شود
به همین منظور از این نوع تسمه صنعتی برای هدایت میل بادامک، پمپ‌های تزریق سوخت، تعدیل کننده‌ها یا همان شافتهای بالانسر و استفاده در پمپ‌های آب کاربری دارد
- تسمه گرد
این نوع تسمه صنعتی از مقطع دایره شکلی برخوردار است. به این خاطر که بتواند در پولی‌های شیار دار که به صورت (V) شکلی می‌باشند و از زاویه ۶۰ درجه برخوردار هستند به راحتی نصب شود. لازم به ذکر است که از این نوع تسمه در سیستم‌های کم قدرت و کوچک استفاده می‌شود.
- تسمه تخت (Flat belts)
از این نوع تسمه برای کاربری در مسافت طولانی استفاده می‌شود. تسمه تخت می‌تواند با کیفیت عالی در ۳۷۳ کیلووات یا سرعت های بالاتر است ۵۰۰ اسب بخار با ده هزار فوت در دقیقه با سرعتی در حدود ۵۲ متر بر ثانیه در شرایطی که سیستم از تسمه‌های عریض و پولی‌های بزرگ برخوردار است، موجبات انتقال قدرت را اعمال نماید.
در قدیم، تسمه تخت از جنس پلیمر و یا لاستیکی یا چرم و پارچه‌ای تولید می‌شد، اما این نوع تسمه که امروزه به نام تسمه تخت‌های مدرن معروف است، با متریال‌های متفاوتی مانند پلیمرهای مصنوعی، پارچه‌های لاستیکی و یا پارچه‌های تقویت شده تولید می‌شوند. استفاده از این متریال‌های جدید می‌تواند برای تسمه موجبات اصطکاک مطلوب‌تری را با پولی ایجاد کند.
- تسمه چند شیار (Multi-groove belts)
این نوع تسمه به جهت انتقال قدرت در سیستم های وسیع مورد استفاده قرار گرفته می‌شود. زمانی تسمه چند شیار تشکیل می‌شود که ۶ تسمه با شغل (V) در کنار یکدیگر قرار بگیرند.
این اتفاق می‌تواند در نازک تر بودن و داشتن انعطاف بیشتر در تسمه چند شیار بسیار موثر باشد. انعطاف پذیری در تسمه چند شیار از کیفیت مطلوب‌تری برخوردار است و این مزیت می‌تواند در بهره وری محصول نیز تاثیر بیشتری داشته باشد. در این حالت اگر تسمه خم شود در اصطکاک داخلی انرژی بسیار کمی هدر خواهد رفت و این نکته بسیار مهم است که در ادامه وقتی بهره‌وری بالاتر باشد اثرات مخرب حرارت نیز کمتر خواهد شد.
- تسمه آجدار یا شیاردار (ribbed belt)
این نوع از تسمه نیز در شکل (V) تهیه می شود. کاربری از این نوع تسمه در دستگاه‌های خانگی مانند میکسر، لباسشویی و غیره میباشد. تسمه آجدار نوع تسمه طولانی است که از شیار برخوردار است. وجود شیارهای موجود در تسمه موجبات اصطکاک و افزایش سطح تماس بین تسمه با پولی را افزایش میدهد.
کاربرد تسمه
به طور کلی توسط تسمه‌ها و پولی‌ها انتقال نیرو صورت می‌گیرد. توجه داشته باشید که نسبت به کاربری از چرخ‌دنده‌ها و یا زنجیر‌ها، تسمه‌ها از مقاومت کمتری برخوردار هستند. استفاده از تسمه‌ها می‌تواند با حداقل سر و صدا و به آرامی انجام گیرد. می‌تواند با تغییرات بار مقابله کند. استفاده از تسمه برای انتقال نیرو، سرعت بین شافت‌ها و گشتاور میباشد که امکان دارد به حالت محوری تنظیم نشده باشند.
کاربرد تسمه صنعتی در صنایع و مشاغل
با پیشرفت علم، مهندسان توانستند امروزه در دستگاه‌ها و سیستم‌هایی که در قدیم فعالیت‌های خود را به واسطه استفاده از چرخ و زنجیر انجام می دادند، توسط تسمه فعالیت‌ها را انجام دهند.
تسمه‌ها از اندازه و نوع و ابعاد مختلفی تشکیل می‌شوند. به همین خاطر می‌توانند در بیشتر صنایع و کارخانه‌های کوچک و یا بزرگ مورد استفاده قرار گیرند.
کارخانه‌هایی مانند ذوب آهن، فولاد، پتروشیمی و… که در زمینه تولید تجهیزات و وسایل مختلف مانند ابزار های ورزشی مثل تردمیل فعالیت دارند. در صنعت خودروسازی نیز نوعی از تسمه‌ها مورد استفاده قرار گرفته می‌شود. به این خاطر که می‌تواند موجبات چرخش در اجزای موتور در وسایل نقلیه را شامل شود.
از تسمه‌ها می‌توان در استخراج زغال سنگ نیز استفاده نمود. در این محیط به دلیل ایجاد امنیت و افزایش کاربری برای پرسنل از تسمه صنعتی استفاده می‌شود.
در صنایع و شاخه‌های متفاوت نیز از تسمه صنعتی استفاده می‌شود. استفاده از تسمه برای ارتقای بهره‌وری و کاربری از شفت‌ها صورت می‌پذیرد.
در صنایع مختلف از نوع خاص تسمه استفاده می‌شود به طور مثال در صنعت غذایی، از یک نوع تسمه استفاده می شود و در صنایع دیگر از نوعی دیگر تسمه استفاده می‌شود. چرا که هر کدام از انواع تسمه ها کاربری خاص خودشان را دارند.
در باشگاه های ورزشی استفاده از تسمه بسیار کاربرد دارد.
مزایای تسمه صنعتی
- انواع تسمه صنعتی می‌تواند به جهت محافظت در برابر اضافه‌بار و رطوبت، از ماشین آلات مختلف محافظت نماید.
- با استفاده از تسمه صنعتی شرایط عدم وابستگی به شافتهای هم‌تراز ایجاد می‌شود.
- تسمه صنعتی می‌تواند مانند یک عایق مطلوب در برابر لرزش و صدا عمل کند.
- با استفاده از تسمه می‌توانید در سرعت مدنظر تنظیمات را اعمال نموده و در شرایط مختلف تغییر ایجاد کنید.
- استفاده از تسمه می‌تواند ارتعاشات بارهای ضربه‌ای را از بین ببرد.
- با استفاده از تسمه می‌توانید سرعت مدنظر را برای انجام فعالیت خاص تنظیم نمایید.
- کاربری از تسمه می‌تواند موجبات استفاده از روغن‌کاری را از بین ببرد.
- در برابر هم تراز نبودن سیستم، تسمه می‌تواند از مقاومت بسیار بالایی برخوردار باشد.
- استفاده از تسمه صنعتی راندمان و کارایی را افزایش میدهد.
- اگر در سیستم در بین شافت‌ها فاصله زیادی وجود داشته باشد، استفاده از تسمه صنعتی می‌تواند در زمینه مالی، شرایط صرفه‌جویی و بهینه‌ای را به دنبال داشته باشد.